Blog

Dün akşam Türkiye saati ile 8’de bende ekran karşısına geçtim ve merakla bu gözlüğü beklemeye başladım. Değerlendirmemi kısa başlıklar ile yapmayı uygun buldum.

Fiyat

Öncelikle belirtmeliyim ki cihazın fiyatı hiç de iç açıcı değil. 3500 dolarlık etiketi ile gözlerimi kamaştırdı. Bu fiyat 2000 dolar seviyesi altına inmedikçe, Apple’ın bu cihazla kitlesel bir dönüşüm yaratması pek mümkün görünmüyor. Benim düşünceme göre, Apple bu durumun farkında ve ilerleyen dönemde segmentasyona gidecektir.

Hem AR hem VR

Cihazın bana göre en etkileyici özelliği, hem artırılmış gerçeklik (AR) hem de sanal gerçeklik (VR) özelliklerine sahip olması. Elbette, piyasada dış dünyayı görmemizi sağlayan birçok cihaz bulunuyor, fakat Apple Vision Pro’da bu özellik saatlerden alışık olduğumuz Digital Crown donanımı ile inanılmaz pratik bir hale getirilmiş. Cihazın bu yönünü en güçlü noktalarından biri olarak görüyorum.

Rahatlık

Rahatlık konusu, bu tip cihazların başarısı için en belirleyici unsur. Half-Life Alyx oynarken, bunu kafamdan çıkarmak istiyorum diye sessiz çığlıklar attığımı hala unutamadım. Apple’ın bu konuda ne kadar başarılı olduğunu zaman gösterecek.

Cihazın bataryasının gözlükten ayrı olarak cebe taşınmış olması ilginç bir detay. Bu, kullanım rahatlığı konusunda büyük bir fark yaratabilir, ancak bu durumu gerçekten deneyimlemeden kesin bir yorum yapmak zor.

Bir Oyun Cihazı Değil

Apple bu cihazı bir oyun cihazı olarak pazarlamıyor, bunun yerine daha çok üretkenlik ve tüketim cihazı olarak konumlandırıyor. Microsoft da bu yaklaşımı benimsemişti. Amerikan Ordusuna yaptıkları gözlükler geliştirme aşamasında test eden askerler tarafından “bu gözlük bizi öldürür.” şeklinde eleştirilmişti. İş dünyasında da bir kaç demo dışında bir gerçek hayat kullanım senaryosu görmedik. Apple Developer ekosistemi güçlü bir firma, başarı şansı rakiplerinden yüksek.

Göz ile Kontrol

Apple Vision Pro’nun belki de en etkileyici yanı, gözle kontrol edilebiliyor olması. Kontrolcü gibi bir aksesuara ihtiyaç duymadan, tamamen içgüdüsel bir şekilde cihazı yönetebiliyorsunuz. Eğer Apple, bu teknolojiyi masaüstü bilgisayarlarımıza da getirebilir bir yol bulursa, bu kesinlikle para harcamaya değer bir özellik olur. Muhtemelen ürün satılmaya başladığında oyunlar için 3. parti kontrolcüler gibi ürünler de piyasaya çıkacaktır. Ancak yalın hali ile bir kontrolcüye ihtiyaç duymaması bence bir artıdır.

Tasarım ve Donanım

Ürüne bakınca, Apple’ın ürünü olduğu hemen belli oluyor. Bu ürünün doğabilmesi için gerekli inovasyonların hepsi daha önce apple tarafından parça parça yapılmış ve bu cihazda hepsi bir bütün olmuş gibi. Çok şık bir tasarım. M2 çipi ile arayüzde de rakiplerinin çok üzerinde bir performans bekliyorum.

Takvim

Vision Pro’yu önümüzdeki yıl Amerika’da görmeye başlayacağız. Apple, alım gücü yüksek olan ülkelere öncelik vererek ürünün pazarlanması konusunda stratejik bir yaklaşım benimsemiş gibi görünüyor.

Apple’ın bu cihazın gelişim donanım sürecini tamamladığını görüyoruz. Erken lansman yapılmasının ana nedenini cihazı geliştiricilere tanıtmak olduğunu düşünüyorum. Eğer Apple’ın dediği gibi bu, gerçek bir devrim olacaksa, bu devrimin sadece Apple yazılımları ile olmayacağı kesin. Dolayısıyla, geliştiricilerin şimdiden fikir geliştirmeye ve uygulama yapmaya başlaması gerekiyor.

Sonuç olarak, Apple Vision Pro’nun geleceğe dair birçok sinyal verdiğini söyleyebilirim. Bu cihaz, bana göre yeni bir dönemin kapılarını aralıyor. Ancak bu kapının tamamen açılması için hem rahat bir cihaz olması hem de fiyatının düşmesi gerekiyor.

İnternet hiç durmadan evrimleşiyor. Arama motorları internet evrimi konusunda regülatör haline geldiler. Arama motorunda hangi sırada çıkacağınız o kadar önemli bir hale geldi ki, internet siteleri Google sıralamasında önemi olmasa sayfasına eklemeyeceği metin ve içerikleri sayfalarına ekliyor. Ve normalde yüksek çözünürlüklü olarak sunmak istediği görselleri düşük çözünürlükte müşterilerine sunuyor.

İnternetin ilk dönemlerinde firmalar internet siteleri ile baştan aşağı bir deneyim tasarlıyor ve akılda kalıcı olmak için büyük ajanslara yüksek bütçeli kreatif işler yaptırıyorlardı. O zamanlar bir internet sitesi sadece tasarım ve sunduğu deneyim nedeniyle viral hale gelebiliyordu. Bu tarz yaklaşımlar artık deneysellikten öteye gitmiyor. İnternet sitesinin içerisinde bir küçük link veya sosyal medyada yapılan bir oylama kampanyasının sayfası bu şekilde kreatif hazırlanırken, ana siteler hep Google’ın seveceği formatta.

İş Google’a yaranmak olunca Google’a benzemeniz gerekiyor. Google benzemesi zor bir yapıda. Dünya’nın en karmaşık yazılım ve bilgisayar sistemini bir tanesini tek bir input ile kullanmanızı sağlıyor. İnternet üzerinde sizi ve siteleri izliyor ve sonuçları size özel olarak sıralıyor ve bu model üzerinden para kazanıyor.

Google bugünlere hızlı olduğu için geldi, en başından beri size hızlı bir şekilde sonuçları getiriyor ve hızlı bir şekilde gitmeniz gereken yere gönderiyordu. Google son yaptığı güncellemeler ile internet sitesinin hızının sıralamasında olan etkisini oldukça önemli hale getirdi ve tüm internet siteleri daha hızlı hale gelmek için yazılımlarını güncellediler.

Google hızlında yanında tasarımda sadeliği ve işlevselliği seviyor. Ve internet sitelerinde gereksiz animasyonlar, aşırılıklar istemiyor. Bunun bir sonucu olarak tüm sitelerde benzer üst menüler, hamburger menüler ve breadcrumb menüleri ile karşı karşıyayız.

Öyle ki bugün arayüz tasarımcılığından bahsedebilir miyiz bilmiyorum. Çünkü bir e-ticaret sitesi yapıyorsanız neyin nerede ve ne formatta durması gerektiği zaten belli. Bunları bir font ve renk seçerek sunuyorsunuz daha sonra yaptığınız A/B testleri ile kullanıcı sizin yerinize kararları veriyor ve size sadece uygulamak kalıyor. Bu kadar kural ve kanunları belli bir yerde ne kadar tasarım yapabilirsiniz?

Focus on the user and all else will follow.

Google Design

Google Design sayfası kullanıcı deneyimi konusunda uygulayabileceğiniz pratiklerin öğretildiği bir sayfa. Eğer göz atarsanız günlük hayatta ziyaret ettiğiniz sitelerin nasıl gözükeceği konusunda ne kadar söz sahibi olduklarını görebilirsiniz. Google kendisini internet deneyimini tasarlama konusunda bir otorite olarak konumlandırmış ve bunu başarmış durumda. Bir taraftan standartlaşma güzel olsa da diğer taraftan neler kaybediyoruz diye düşünmeden edemiyorum.

Mesela arama motorları karşısında ayakta kalamayan dizincilik sistemi yeni şeyler keşfetmek için güzel bir yöntemdi. Şimdi sadece aradığımız şeylerle ilgili yeni içeriklerle karşılaşıyoruz. Ve arama yapmak internet üzerindeki ana kullanım yöntemi haline gelmiş durumda. Oysa ki insanların interneti deneyimleme şekli ne kadar da inavasyona açık ve devasa bir sektör.